مشاور طرح باغستان‌هاي سنتي در قزوين + 20 مطرح کرد:
احياي باغستان‌هاي سنتي قزوين با احداث باغ‌هاي مصنوعي خارجي
دوازدهمين جلسه کارگروه قزوين+20 حول محور باغستان‌هاي سنتي و همچنين تامين آب بوستان باراجين برگزار شد.
پيام شهر - احمدي مدير اجرايي مشاور طرح باغستان با بيان تاريخچه‌اي از مطالعات صورت گرفته در عرصه باغستان‌هاي سنتي قزوين يادآور شد: شناسايي عوامل نابودي باغات، شبکه آبياري و ارايه راه کارهاي خدماتي و پشتيباني از شبکه آبياري اين باغستان‌ها که تاريخچه‌اي 800 ساله دارد و نيز فعاليت‌هايي که بايد براي اين باغستان‌ها انجام گيرد با در نظر گرفتن وجوه تاريخي شهر قزوين و اينکه باغستان‌ها اصلي‌ترين رکن هويت ساز اين شهر مطرح است بخشي از مطالعات اين گروه را به خود اختصاص داد.
احمدي با اشاره به موقعيت جغرافيايي قزوين به عنوان شاهراه، گفت: ورودي پنجگانه شبکه راه‌هاي مواصلاتي کشور به قزوين، همگي از ميان باغستان‌هاي شهر عبور و پس از تخريب اين گنجينه، به اين شهر مي‌رسند.
وي با تاکيد بر اينکه هيچ شهري در کشور مانند قزوين وجود ندارد که ورودي آن را باغستان تشکيل داده باشد، اظهار کرد: با توجه به تلاش و ايستادگي شهرداري براي ساماندهي اين باغستان امکان احياي اين بافت شهر وجود دارد و مي‌توان از توانمندي اين باغستان‌ها به عنوان بخشي از فضاي سبز در خارج از شهر استفاده کرد.
مدير اجرايي مشاور طرح مطالعات باغستان‌هاي سنتي در ادامه با اشاره به اينکه باغستان‌هاي سنتي تا سال 1348 از بهره وري و سود آوري مناسبي برخوردار بوده است، خاطر نشان کرد: اين گنجينه سبز از سال 48 شروع به افول گذاشت و اکنون بازده آن به پايين‌ترين حد خود رسيده است و از آن مجموعه عظيم و گسترده کمتر از دوهزار و 500 هکتار باقي مانده است، در حالي که اين باغستان نقش ارزنده‌اي در حفاظت شهر از سيلاب‌ها، بادهاي ناهنجار گرم جنوب شرق و جنوب و در نتيجه تلطيف هواي شهر داشته و از سوي ديگر نياز به دوبار آبياري در طول سال، آن هم در اسفند و بهار که فصل پرآبي است، از ويژگي‌هاي شاخص اين مجموعه است.
وي گفت: نياز آبي باغستان‌هاي قزوين 14 ميليون و 540 هزار متر مکعب در سال است که 30 ميليون متر مکعب آن از طريق مختلف تامين مي‌کند.
احمدي خاطر نشان کرد: باغستان‌هاي قزوين در مرحله مطالعات با بررسي تصاوير ماهواره‌اي و تجزيه و تحليل آن در سه پهنه مختلف رخ نشان داده است؛ پهنه شمال بلوار آيت اله خامنه‌اي که کاملا از بين رفته است، پهنه غرب شهر که به صورت نيمه داير است و پهنه جنوبي که بهترين حالت قرار دارد.
وي در ادامه با بيان چگونگي بررسي و تجزيه و تحليل‌هاي گروه خود در خصوص باغستان‌ها گفت: قرار است در هر يک از اين پهنه‌ها يک بخش مطالعاتي 20 هکتاري به عنوان پايلوت انتخاب شود که تاکنون 10 اولويت مورد توافق بوده و از کارگروه قزوين +20 انتظار داريم در انتخاب نهايي اين سه بخش راهنمايي لازم را به گروه مشاور بدهد.
وي براي احياي بخش‌هاي از ميان رفته اين باغستان پيشنهاد کرد: مي‌توان اين بخش‌ها را به عنوان محل ايجاد بوستان‌هاي مصنوعي در نظر داشت که به نسبت بوستان‌هاي مصنوعي و حتي باراجين نيز از هزينه و زحمت کم‌تري برخوردار است؛ همچنين مي‌توانيم اين بخش‌ها را به انواع باغ‌هاي ايراني، فرانسوي، ژاپني و مواردي اين چنين در کنار يک بخش اختصاصي باغات قزويني تبديل کرده و ادعاي داشتن باغات سنتي و خاص قزوين را ثابت و آن را به ديگران معرفي کنيم و بدين ترتيب باعث جذب گردشگر نيز شويم.
وي با انتقاد از وجود کمربند لوله کشي گاز در اطراف قزوين که از ميان باغستان‌ها عبور مي‌کند، گفت: اين مسير آسيب فراوان و تخريب‌هاي بسياري به اين بخش از باغستان‌ها که با عنوان ميان بافتي در طرح شناخته مي‌شود وارد کرده است اما مي‌توان با استفاده از آن مسير دسترسي باغداران به باغات را نيز تسهيل کرد.
وي با اشاره به نقشه‌هاي تهيه شده در خصوص باغستان‌ها، با تاکيد بر اينکه در حال حاضر به دليل عدم وجود ارکان مديريت سنتي و نيروي کار لازم نياز به برخورد مدرن با باغستان سنتي قزوين را داريم گفت: شکل گيري تعاوني و سازمان باغستان براي ارايه خدمات، اقدامي متناسب با شرايط بوده و حال نيازمند ايجاد باراندازهايي در باغستان منطبق با شرايط آن هستيم تا باغدار امکان انتقال نهاده‌ها و برداشت محصولات خود و حمل آن‌ها را به خودرو داشته باشد.
وي گفت: بايد با ريز بيني و دقت به مسايل باغستان‌ها پرداخت و به همين دليل سه نقطه پايلوت را با هدف آزمون و خطا و يافتن چالش و پرداختن و پالايش آن‌ها، نتيجه گيري و سياست گذاري براي کل مجموعه انتخاب کرديم.
وي روش کار خود را اين طور عنوان کرد: در گام اول سه نقطه در باغستان‌ها انتخاب مي‌شود، در گام دوم نيز شناسايي و برداشت دقيق‌تر پهنه‌هاي اطراف سه محدوده هدف انجام شده تا بتوانيم در مرحله بعدي به نقشه برداري از سه محدوده هدف جهت بازنگري و پيشنهاد چگونگي شبکه راه‌هاي دسترسي و شبکه آبياري دست يابيم.
احمدي ادامه داد: براي مرحله چهارم برآورد دقيق نياز آبي سه محدوده، آمارگيري از وضعيت درختان موجود صورت مي‌گيرد تا بتوانيم در گام پنجم نقشه‌هاي امکانات مورد نياز و قطعي کردن روش آبياري و طرح کشت را تهيه کنيم در اين صورت امکان تحقق مرحله ششم که اجرايي کردن و عملياتي شدن 5 مرحله پيش است را فراهم مي‌آوريم.
وي بعد از معرفي 10 منطقه اولويت داده شده براي انتخاب سه نقطه پايلوت گفت: باغستان‌ها مي‌توانند به عنوان نمادي از شهر قزوين در کنار ساير نمادهاي احداث شد معرفي شوند به ويژه اين که در محل ورودي‌هاي شهر قرار دارند، به نسبت از تاثير گذاري بيشتري برخوردارند.
در ادامه جلسه علي شيري عضو شوراي اسلامي شهر قزوين نيز در خصوص وضعيت آب در منطقه باراجين مطالبي را ارايه کرد.
شيري پس از بيان تاريخچه شبکه آب‌هاي سطحي و زيرزميني منطقه شمال ايران و با نگرش ويژه به موقعيت شهر قزوين و منطقه باراجين گفت: در برهه‌اي از زمان تصميم به ساخت سدي در منطقه باراجين گرفته شد که به دليل تغييرات مديريتي به ويژه در بخش آب استان اين طرح منتفي شد، اما با در نظر گرفتن شرايط موجود و نياز مبرم منطقه بوستان باراجين و نيز با نگاهي به طرح‌هاي در حال انجام در آن محل، نياز است که اين مساله يک بار و براي هميشه مطرح، بررسي و منتهي به نتيجه و تصميم و در نهايت اجرايي شود که در اين راستا نياز به حمايت اعضاي کارگروه قزوين + 20 به عنوان صاحب نظر و کارشناسان شهر قزوين و نيز به عنوان نماينده مردم براي مطالبه چنين حق ضروري از نهادهاي مربوطه استاني و شهري است.
وي گفت: انتقال پساب‌هاي شهري قزوين به منطقه باراجين هزينه‌اي بين 18 تا 25 ميليارد تومان، آن هم با اختلاف ارتفاع 400 متر در طول 25 کيلومتر مي‌طلبد، از سوي ديگر اين آب در منطقه به صورت فصلي مورد نياز است و مابقي آن به شوره زارهاي جنوب دشت قزوين مي‌ريزد؛ همچنين حتي اگر از مسايل زيست محيطي آن صرف نظر کنيم، انرژي لازم براي پمپاژ آن بسيار بالا و هزينه بر است.
وي با تاکيد بر اينکه براي احداث اين سد تنها نياز به يک وحدت استاني است، ادامه داد: در کنار اين راه حل، مي‌توانيم به گزينه سد باراجين بيانديشيم که با هزينه 24 ميليارد تومان در بهترين نقطه تفريحي و با جذابيت‌هاي طبيعي در کنار امامزاده و با فاصله‌اي کمتر از شش کيلومتر از شهر قزوين که امکان رفت و آمد پياده در مدت زمان يک ساعت را فراهم مي‌سازد، قابليت احداث را دارد؛ اين سد با 95 هکتار سطح، نزديک به سه کيلومتر طول جاده در کنار آن، امکان ساخت آکواريوم‌هاي مختلف، قايقراني و ديگر تفريحات سالم براي خانواده‌ها را در 100 هکتار از منابع طبيعي که در اختيار پروژه قرار گرفته، فراهم مي‌کند.
وي با اشاره به ظرفيت بيش از شش ميليون متر مکعب آب اين سد و رسوب ناچيز در حدود نيم ميليون متر مکعب در هر 50 سال گفت: اين منبع آب، هم مشکل کم آبي بوستان باراجين را حل مي‌کند و هم مساله آب باغستان‌ها را مرتفع مي‌سازد.
پايان پيام
